1 Ocak’tan itibaren sadece büyük işyerleri değil, ‘riskli’ sınıfta yer alan küçük esnaf da iş güvenliği uzmanı,hekim ve yardımcı sağlık personeli çalıştırmak zorunda. Yapmayana ilk tespitte 5 bin 390 lira ceza var. Apartmanlardaki zorunluluk ise 1 Ocak 2016’da başlıyor.

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ilk olarak 30 Haziran 2012’de Resmi Gazete’de yayımlandı. Ardından da işyerlerine 30 Aralık 2012’ye kadar süre tanındı. Kanuna göre tehlike sınıfı ve çalışan sayısına göre farklı tarihler var. Ancak risk değerlendirmesi yapılması, çalışan temsilcisi seçilmesi, çalışanların işsağlığı ve güvenliği konusunda eğitilmesi, sağlık gözetimi gibi yükümlülüklerşu an ‘tüm işyerleri için’ zaten yürürlükte. Çoğu işyeri hâlâ başta çalışan temsilcisi olmak üzere bu yükümlülükleri hayata geçirmemiş durumda.

Son olarak 1 Ocak 2014’ten itibaren pek çok işyerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personeli istihdam etme yükümlülüğü devreye girecek. Yılbaşıyla birlikte Çalışma Bakanlığı’nın denetimleri de artacak. Dolayısıyla yılın ilk günlerinde işyerleri ciddi para cezalarıylakarşılaşabilirler.

1 Ocak’tan itibaren sadece büyük işyerleri değil, meslek kodu itibarıyla ‘riskli’ ilan edilen iş kollarındaki küçük esnaflar da bu yükümlülüğü yerine getirmek zorunda. Örneğin;

Erkek berberleri,

Kadın kuaförleri,

Hamamlar, saunalar, solaryumlar,

Ayakkabıtamircileri,

Lunaparklar

Fizyoterapi merkezleri

Dişhekimleri,

Çağrımerkezleri

Özel güvenlik faaliyetleri 15 gün içinde mutlaka hizmet iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve yardımcı sağlık personeliyle ilgili eksikliklerini gidermek zorundalar.

İşyerinizde bu alana ilişkin sertifikalı personel bulunuyorsa, onlarıgörevlendirebilirsiniz. Bu nitelikte çalışanınız yoksa yarı zamanlı hizmet sözleşmesi imzalayarak dışarıdan bu hizmetleri alabilirsiniz. Ya da tüm bu hizmetleri Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi (OSGB) olarak ifade edilen kuruluşlardansağlayabilirsiniz.

İş güvenliği uzmanlarını kendi işyerinizde tam zamanlı istihdam etmek zorunda değilsiniz. Yani tek bir kişinin çalıştığı apartmanlarda bu kişi için bir iş güvenliği uzmanı, bir işyeri hekimi, bir yardımcı sağlık personeli çalıştırılmayacak. Bu kişilerden belirli süre hizmet alınacak.

İdari para cezası yalnızca iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinden hizmet almama durumunda uygulanmıyor. Uzmanlara araç-gereç-mekân sağlamamak 1.617 TL, mevzuata uygun olan ve yazılı olarak bildirilen tedbirleri yerine getirmemek 1.078 TL ve hak ve yetkilerini kısıtlamak ise toplam 1.617 TL’lik idari para cezasına tabi. Bu doğrultuda işverenlerin işsağlığı ve güvenliği konusunda yükümlülüklerini yerine getirmesine destek olması gerekiyor. İş sağlığı ve güvenliği uzmanı çalıştırmamanın idari para cezası 5 bin 390 TL. Bir sonraki eksik giderilmemişse bu ceza yenileniyor. Aynı şekilde işyeri hekimi çalıştırmamanın cezası da her ay 5.390 TL, yardımcı sağlık personeli istihdam etmemenin idari para cezası da her ay için 2.695 TL olarak belirlenmiş durumda.

İşyerleri İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün oluşturduğu İSG – KATİP sistemine girerek görevlendirme işlemini yapmak zorunda. Bu sisteme giren işveren, iş güvenliği uzmanı olarak görevlendirmek istediği kişinin kimlik numarasını girecek. Kurum, hangi işyerlerinin gerekli görevlendirme yaptığını görebildiği gibi denetimleri de bu sistem üzerinden yapacak.

İşyeri güvenliği konusu 1 Ocak’ta başlayacak olan uzman, hekim ve yardımcı sağlık personeli zorunluluğuyla gündemde. Oysa işyerlerinin uyması gereken zorunlulukların 11 tanesi 2012’den itibaren başladı. Birçok işyeri hâlâ çalışan temsilcisi seçmemiş, düzenli sağlık gözetimini hayata geçirmemiş durumda. Bunları yapmayan işyerlerine 4 bin TL’ye kadar varan para cezaları kesilebilir.

Tüm işyerlerinde 30 Aralık 2012 tarihinden itibaren çalışan temsilcisi seçilmesi gerekiyor. Çalışan temsilcisi iş sağlığı ve güvenliği süreçlerinde pek çok aşamada söz sahibi. İşyerinizdeki çalışan sayısına göre kaç temsilci seçilmesi gerektiği belirleniyor. Seçmeyene 1.078 TL ceza geliyor.

İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir,

Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki,

Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç,

Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört,

Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş,

İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı çalışan temsilcisi seçilmesi gerekiyor.

Çalışan temsilcisi seçilmemesi halinde işvereni 1.078 TL’lik idari para cezası bekliyor. Çalışan temsilcisinin öneride bulunma hakkını ihlal eden işverene de 1.617 TL idari para cezası uygulanıyor. Bunun yanında işyerinde çalışanlara sağlık gözetimi yaptırmayan işveren, sağlık gözetimi yaptırmadığı her bir çalışan için 1.078 TL idari para cezasıyla karşılaşabilir. Dolayısıyla işverenlerin bir an önce çalışanlarına sağlık gözetimi yaptırması gerekiyor.

Bu yükümlülükler tüm işyerleri için yürürlükte. İş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimini görevlendirme yükümlülüğündeki gibi bir geçiş sürecine tabi olmayan bu yükümlülüklerin bir an önce yerine getirilmesi şart. İşverenlerin işyerlerini daha güvenli hale getirmek ve kanun hükümlerine uyum sağlamak amacıyla bir an önce çalışmalara başlaması gerekiyor.

Çalışan temsilcisi seçin

İşSağlığı ve Güvenliği Tespit ve Öneri Defteri tutun

Tüm işyerlerinde risk değerlendirmesi yapın

İşyeri sağlık ve güvenlik birimi kurun

İşkazalarını 3 işgünü içinde bildirin

İşSağlığı ve Güvenliği Kurulu kurun

İşe girerken mutlaka sağlık raporu alın

Çalışanlara düzenli sağlık gözetimi yaptırın

Acil durum planları hazırlayın

İş sağlığı ve güvenliği konusunda yerine getirilmesi gereken bir diğer yükümlülük kayıt tutma yükümlülüğü. İş sağlığı ve güvenliği tespit ve öneri defteri kırtasiyelerde satılıyor. Temin edilen bu defter işyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ile İşSağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nden veya noterden her sayfası onaylanmak suretiyle kullanılıyor.

Risk değerlendirme rehberlerine İşSağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü’nün sitesinden ulaşabilir. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun getirdiği en önemli yükümlülük risk değerlendirmesi. Risk değerlendirmesi yapılması için işyerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmeye başlanacak tarih beklenmeyecek. 30 Aralık 2012’den itibaren tüm işyerlerinde risk değerlendirmesi yapılmak zorunda. Değerlendirme işveren tarafından oluşturulan bir ekip tarafından yapılıyor. Bunun yapılmaması halindeişverenler 3.234 TL idari para cezasıylakarşılaşabilirler. Ceza ilk tespitten sonra yapılmayan her ay için 4.851 TL olarak yenileniyor.

İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerinin görevlerini yerine getirmeleri için işyeri sağlık ve güvenlik birimi kurulması gerekiyor. İşyerlerinden 50 ve fazla çalışanı bulunanlar hekim ve uzman için 8 metrekareden az olmayan iki oda temin etmeli ve acil durumlar için uygun bir aracı hazır bulundurmalı. Alışveriş merkezlerinde, işhanlarında, iş merkezlerinde ise yer teminini yönetimden talep edebilir. İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği profesyonellerine yer temin etmeyen işverenler 1.617 TL cezayla karşıkarşıya kalıyorlar.